Kees van der Meijden nam zo’n 30 jaar geleden het varkensbedrijf van zijn schoonvader over. In 2013 sloeg het noodlot toe: een grote brand verwoestte 3 stallen; 5.000 varkens kwamen om. Dat nooit meer, besloot de aangeslagen familie. Ze investeerden fiks in een nieuw innovatief stalsysteem.
Deze maand ontvangt varkensbedrijf van der Meijden – Welvaarts hiervoor de Agrofoodpluim. In de familie van der Meijden zit ondernemerschap in het bloed. Kees, Wilma en twee van hun kinderen runnen samen meerdere bedrijven vanuit verschillende passies. Wel bijna allemaal binnen de landbouw: van hovenier tot loonwerk en van een agrarisch opleidingsbedrijf tot een boomkwekerij.
Klik op de foto om het filmpje te bekijken.
Na de brand ambieerde Kees de brandveiligste stal van Europa, maar zorgde ook dat het nieuwe systeem fijnstof en geuroverlast beperkt. “Alle roosters zijn brandveilig gemaakt, en met extra muren bestaat de stal uit compartimenten. Er is geen enkel stopcontact en de sproei-installatie gaat aan als het binnen zeven seconden 5 graden warmer wordt in de stal. De waterinstallatie staat bovendien op een ander netwerk, en stopt niet bij een stroomstoring.” De zeugen en blusapparatuur hebben dus altijd water. In de stal worden twee systemen gecombineerd tot een brandveilig en effectief alternatief voor de luchtwasser: mestpannen en mestkoeling.
Minder ammoniak, fijnstof en geuroverlast
Wanneer mest en urine bij elkaar komen, vormt zich ammoniak. Om dat tegen te gaan, worden deze stoffen in de nieuwe stal opgevangen en direct gekoeld naar 15 graden in een mestpan. Kees: “We pakken alles bij de bron aan: er is minder mest in de stal, minder fijnstof en minder ammoniakvorming en bijbehorende geur die vrijkomt. Dat is goed voor mens én dier.” De moderne kraamstal heeft meer voordelen. Zo is er veel aandacht voor ventilatie in de stal, en krijgen de varkens – ook bij stroomuitval! – altijd frisse lucht. De energie die vrijkomt bij het koelen van de mest wordt weer gebruikt om de kraamstal en het kantoorpand te verwarmen. Diervriendelijk werken is belangrijk: de biggen hebben meer ruimte en er wordt minder antibiotica gebruikt doordat de varkens en hygiëne goed in de gaten worden gehouden.
Meer aandacht voor het agrarische vak
Alle bedrijven van de familie zijn leer-/werkbedrijven, ook het varkensbedrijf: “Er is veel werk in de varkenshouderij. In samenwerking met VPO Oirschot organiseren de bedrijven regelmatig meeloopdagen, zodat mensen zelf kunnen zien of ze aan de slag willen in één van deze sectoren. Dat kan iedereen zijn: jongeren, maar ook mensen die willen omscholen. Het varkensbedrijf wordt momenteel gerund door 3 fulltimers en één medewerker in opleiding.” Niet alleen vragen Wilma en Kees aandacht voor het boerenvak, maar ook krijgen ze veel mensen over de vloer. Er is een boerderijterras, vergader- of evenementruimte, en er wordt zelfs gewerkt aan een recreatieproject.
Kees: “De beeldvorming moeten we met zijn allen omdraaien. Als je uitlegt wat je doet en waarom, begrijpen mensen het ook. In de zichtstal vragen ze bijvoorbeeld waarom de zeugen in een box liggen. Dan kan ik uitleggen dat dat te maken heeft met de temperatuurverschillen die zeugen of biggen nodig hebben, met veiligheid en met het mestsysteem. En met zulke uitleg krijgen we steeds meer positieve reacties.”
Nieuwe kansen voor de sector
Anne-Marie Spierings (gedeputeerde van de Provincie Noord-Brabant) beloont het varkensbedrijf in december met een Agrofoodpluim. Deze ondernemers bieden de sector perspectief voor de toekomst, zegt ze: “De combinatie van mestkoeling en een mestpan is uniek in Nederland. Inmiddels staat dit op de landelijke lijst van toegelaten stallen, waardoor andere ondernemers dit systeem ook kunnen gaan gebruiken. Het is knap dat je zo’n tegenslag als de brand kunt omdraaien naar een grote kans. Ook voor deze ondernemers is het niet altijd gemakkelijk, maar hun positieve en innovatieve benadering verdient absoluut een Agrofoodpluim.”