Er zijn in Nederland verschillende projecten die werken aan de ontwikkeling van agroforestry. Op deze website is een overzicht te vinden van deze projecten met linkjes naar projectwebsites en contactpersonen.

Farm life

Het Farmlife project (2019-2022) richt zich op klimaatadaptatie en het ontwikkelen van bedrijfssystemen die droogte en intensieve regenval kunnen bufferen. Binnen het project worden drie landbouwbedrijven in Brabant deels omgevormd tot agroforestrysystemen. Ook worden er masterclasses en excursies georganiseerd over agroforestry. Bekijk de website voor het actuele programma.

Het project wordt uitgevoerd door Van Hall Larenstein, Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO), Horst Beheer B.V., Bosboom B.V., Boefkik B.V., Stichting Landgoed De Koekoek.

Contactpersoon: Eurídice Leyequién


Agroforestry Netwerk Brabant

In de eerste fase van het Agroforestry Netwerk Brabant  (2017-2018) is er een aantal kennisbijeenkomsten georganiseerd en zijn er tien veehouders begonnen met het herontwerpen van hun bedrijf. Inmiddels zijn deze ontwerpen grotendeels aangelegd in samenwerking met het Groen Ontwikkelfonds Brabant en het Actieplan Bos en Hout. In deze tweede fase (2019-2020) zijn er inmiddels 10 nieuwe bedrijfsontwikkelplannen opgesteld en in totaal ca 100 hectare aan agroforestry aangelegd. Het netwerk breidde zich uit van voornamelijk veehouders naar ook akkerbouwers. Lees hier een artikel dat in het Brabants dagblad verscheen over bomen in de landbouw.
Het project wordt uitgevoerd door Rombouts Agroecologie i.s.m. het Louis Bolk Instituut, Boom ING en Nicole Lemlijn.

Contactpersoon: Piet Rombouts


Floriade Agroforestry Experience

Op Utopia eiland in Almere, onderdeel van de wereldtentoonstelling ‘de Floriade’ in 2022, is een stuk perceel ingericht als living lab voor agroforestry. Het doel van het agroforestry-perceel is om als katalysator te dienen voor de ontwikkeling van agroforestry in Nederland. Stichting Weerwoud doet dit nu al onder andere door het geven van rondleidingen en workshops. Ook dient het Agroforestry Living Lab als ontmoetingsplek voor vrijwillige en beroepsmatige betrokkenen bij duurzame voedselproductie, en voor onderzoek in samenwerking met onderzoeksinstellingen (Aeres Hogeschool en Wageningen University & Research | Open teelten). Het in het voorjaar van 2019 ingerichte agroforestry-perceel biedt ruimte voor meerdere functies: biodiversiteitsherstel, voedselproductie & lokale ketens, herstel van bodemkwaliteit, een mooi landschap voor mens en dier. Bekijk deze online mini-docu over strokenteelt en agroforestry.

Contactpersoon: Xavier San Giorgio


Proeftuin Agroforestry Noord-Holland

Het aanplanten van bomen is niet in alle gebieden van Noord-Holland vanzelfsprekend. Ondanks dat, zijn er wel mogelijkheden voor agroforestry in de provincie. Binnen de Proeftuin Agroforestry Noord-Holland wordt er gewerkt met ondernemers en een zorginstelling om agroforestry locaties te ontwerpen en aan te leggen. Door de stappen bewust te doorlopen, worden hier lessen uit geleerd die voor anderen ook leerzaam zijn die eenzelfde proces willen doorlopen. Zo is er een stappenplan ontwikkeld met een checklist voor agrarisch ondernemers die agroforestry willen toepassen en een online kennisdossier.

Proeftuin Agroforestry Noord-Holland wordt uitgevoerd door de Milieufederatie Noord-Holland i.s.m. het Louis Bolk Instituut, Jelle Fekkes en het Clusius College.

Contactpersoon: Erna Krommendijk


Masterplan Agroforestry

In opdracht van het Ministerie van LNV is een advies opgesteld voor de verdere ontwikkeling en opschaling van agroforestry in Nederland. Het advies is geschreven in de vorm van een ‘Masterplan’ op basis van interviews en een SWOT-analyse die is gevalideerd tijdens een brede stakeholderbijeenkomst. Het Masterplan Agroforestry gaat in op de kansen, belemmeringen en de oplossingen die agroforestrysystemen kunnen bieden voor maatschappelijke opgaves als klimaatmitigatie, klimaatadaptatie, landschapsherstel, bodem- en waterkwaliteit en biodiversiteitsherstel. Het verbinden van initiatieven en organisaties die aan agroforestry werken is ook onderdeel van het plan, inclusief adviezen voor beleids- en wetswijzigingen.

Het Masterplan Agroforestry is opgesteld door het Louis Bolk Instituut i.s.m. Rombouts Agroecologie. Een vergelijkbaar advies over de opschaling van de voedselbosbouw is in een apart document beschreven door de Stichting Voedselbosbouw NL.
Aanvullend is een voorstudie uitgevoerd naar een gewascode voor agroforestry om het registreren van bomen op landbouwgrond te vergemakkelijken.

Contactpersoon: Evert Prins


PPS Agroforestry

In de vierjarige PPS Agroforestry wordt onderzoek gedaan naar de combinatie van bomen en akkerbouw. Er wordt inzicht verkregen in bestaande kennis over agroforestry in Nederland en omringende landen en worden kennisgaten geïnventariseerd. Op praktijkniveau zal worden onderzocht wat de belemmeringen zijn om agroforestry systemen (specifiek combinaties van houtige gewassen en eenjarige akkerbouwgewassen) technisch en economisch uitvoerbaar te maken. In samenwerking met zes akkerbouwers en andere stakeholders worden er bedrijfsontwerpen  gemaakt. Na aanleg van de agroforestry-akkers, zal er monitoring plaatsvinden van o.a. bodemkoolstof, bodemkwaliteit en effecten op biodiversiteit en opbrengsten.
Het project wordt uitgevoerd door Wageningen University & Research | Open Teelten.

Contactpersoon: Maureen Schoutsen


EURAF conferentie 2018

Het EURAF congres 2018 werd gehouden van 28 t/m 31 mei in Nijmegen. Het doel van het congres was om een een versnelling van inspirerende transitieprocessen in de richting van Agroforestry te bewerkstelligen, als duurzaam landgebruik, mede om te vechten tegen klimaatverandering.
Tijdens het congres werd kennis uitgewisseld op zowel praktisch als wetenschappelijk gebied. Ook stonden er een aantal bedrijfsbezoeken in Nederland, Vlaanderen en Duitsland op het programma. Met alle aanwezigen is een gezamenlijk statement opgesteld. Op de website van het congres zijn de presentaties en verslagen van de excursies terug te vinden. Het congres werd georganiseerd door stichting van Akker naar Bos in opdracht van de gemeente Nijmegen en in nauwe samenwerking met EURAF.

Contactpersoon: Louis Dolmans


Agforward

In het Europese Agforward project werden agroforestrysystemen in 17 landen onderzocht en beschreven. Het doel was om agroforestry te promoten en kennis over kansrijke systemen te verspreiden. In Nederland is er gewerkt aan voederbomen voor koeien en het beplanten van kippenuitlopen met bomen. Met het project is een interessante bundeling gemaakt van agroforestrystemen uit heel Europa, met innovatie leaflets en best practices.

Contactpersoon in Nederland: Monique Bestman


Voederbomen

Met het Praktijknetwerk Voederbomen en Multifunctioneel Landgebruik (2011-2014) is de inpasbaarheid van bomen en struiken in de praktijk uitgetest bij melkveehouders en geitenhouders. De teelt van voederbomen langs slootranden zorgen voor minder uitspoeling van mineralen, en biedt tegelijk allerlei voordelen en toepassingen, zoals houtsnippers, een aantrekkelijk landschap en een natuurlijke aanvulling van mineralen en spore-elementen in het rantsoen van het vee. De resultaten van het project zijn gebundeld in een brochure en de online voederbomen database voor Europa.

Contactpersoon: Evert Prins


Boomwal als apotheek voor het vee

Met het project Boomwal als apotheek is een aantal boeren in Achterkarspelen begonnen met het innoveren van het cultuurlandschap. De aanwezige elzensingels worden biodiverser gemaakt, zodat deze een bredere apotheek- en biodiversiteitsfunctie krijgen. De bomen, struiken en bloemen geven variatie in het voedselaanbod en daarmee spelen ze in op het natuurlijke gedrag en het welzijn van de koeien. Bomen geven voer in de vorm van takken en bladeren. Ze zijn een bron van gezondheidsbevorderende stoffen. Bomen stellen mineralen uit de diepe ondergrond beschikbaar en bieden beschutting. Stuifmeel van struiken en bloemen zijn leverancier voor bijen en andere nuttige insecten. De struiken leveren bessen voor de vogels.

Het project wordt mede mogelijk gemaakt door: KennisCentrum Natuur en Leefomgeving (KCNL), Van Hall Larenstein, Nordwin College, Landschapsbeheer Friesland, Stichting Wrâldfrucht en Vanla.

Contactpersoon: Henk Pilat