Brabantse boeren en tuinders hebben de afgelopen 25 jaar volop geïnnoveerd. Daarbij werd gewerkt aan een gezondere bodem, meer dierenwelzijn, een groeiende lokale afzet, biologische bedrijfsvoering en vergroening van stad en platteland. Boerenorganisatie ZLTO en de Provincie Noord-Brabant werken al die tijd samen in Landbouw Innovatie Brabant. LIB staat boeren en tuinders, in 786 projecten, bij met raad en daad.

Alles voor een goede bodem

Hoe houd je de structuur van de bodem zo goed mogelijk intact terwijl je met tractoren het land oprijdt? De West-Brabantse akkerbouwer Kees van Beek en zijn compagnon Jaap Korteweg dokterden rond de eeuwwisseling in hun teelt het rijpadensysteem uit. Met het nodige laswerk gaven ze hun machines smalle wielen die ver uit elkaar staan. Die lieten ze vervolgens zoveel mogelijk over vaste paden rijden. Hierdoor verbetert de bodemstructuur en kunnen micro-organismes in de bodem hun werk optimaal doen. Zij breken onder de grond plantenresten af en zetten die om in voedingsstoffen. Met hulp van gps-systemen is het inmiddels een fluitje van een cent om tractoren zelfstandig en kaarsrecht over de akkers te laten rijden. Het rijpadensysteem is gemeengoed in Brabant én ver daarbuiten.

Melk met unieke smaak

De 120 koeien van de Udenhoutse melkveehouder Guus van Roessel zijn goed voor de productie van een miljoen liter melk per jaar. Dat is genoeg om duizenden mensen in de directe omgeving van zuivel te voorzien. Maar in plaats daarvan werd de melk van Guus centraal verwerkt voor de internationale markt. Ontwerper Sietske Klooster wist de melkveehouder ervan te overtuigen dat elke afzonderlijke koe melk geeft met een unieke smaak. Daarop gooide Van Roessel het roer om. Met een klein team ontwikkelden ze, samen met agrotechbedrijf Lely, de minimelkfabriek Lely Orbiter. De boer verwerkt de melk nu direct op zijn erf. Onder het label ‘Mijn melk’ liggen de producten van de verschillende koeien in het schap.

De ‘Kip Caravan’

De ‘Kip Caravan’ van pluimveehouder Peter van Agt is een mobiele, diervriendelijke stal. In een caravan is plaats voor maximaal 249 kippen. ’s Avonds zitten de dieren in de caravan op stok. Zodra de zon opkomt, kunnen ze naar buiten om rond te scharrelen. De eerste Kip Caravan kreeg in 2017 een plek langs de Groene Corridor, de route die Eindhoven en Oirschot met elkaar verbindt. Het tweede exemplaar verwierf bekendheid op de Eindhovense Dutch Design Week. Daarna ging het snel. Er zijn inmiddels tientallen Kip Caravans geproduceerd en het concept is volop gekopieerd. Bij de caravan hoort een eierautomaat, zodat voorbijgangers kakelverse eieren kunnen kopen.

Boerschappen, direct van het land naar de keuken

Verse groente, fruit, vlees, vis en zuivel in een maaltijdbox direct van boer naar consument. Dat is het idee achter het concept Boerschappen. Ondernemers Stijn Markusse en Stéphanie Vellekoop hebben in 2014 in Breda een nieuw platform gelanceerd. Twee jaar na de oprichting kwam Landbouw Innovatie Brabant (LIB) in beeld als partner. Gezamenlijk startten ze diverse activiteiten, zoals de stap naar de zakelijke markt met Boerschappen op het Werk. Het bedrijf heeft nu een landelijke bezorgservice. En met ‘reddingsacties’ van verloren gewaande producten timmeren de initiatiefnemers nog altijd hard aan de weg. Tientallen boeren en tuinders leveren de producten. De ambitie? Het beste en grootste concept voor de korte keten in Nederland worden.

De boom als maatschappelijke dienstverlener

De Brabantse boomkwekerij draagt steeds vaker bij aan maatschappelijke uitdagingen, zoals het tegengaan van hittestress in de stad. Op een nieuw appartementencomplex van woningcorporatie Sint-Trudo in Eindhoven prijkt nu een verticaal bos. Met zo’n 125 bomen en een slordige 5.200 planten. Architect Stefano Boeri, internationaal bekend van de groene woontorens in Milaan, werd ingeschakeld voor deze eerste Nederlandse ‘bostoren’. Het groen is speciaal opgekweekt door Van den Berk Boomkwekerijen in Veghel. De kluiten van de bomen zijn verankerd aan de plantenbakken, en de bomen zijn met boombanden aan staaldraden aan het gebouw bevestigd. Ze staan in een speciaal mengsel van aarde en voedingsstoffen (substraat) en krijgen water via een geautomatiseerd systeem.

Omdenkers en doorzetters

LIB (Landbouw Innovatie Brabant) bestaat ruim 25 jaar en heeft op 9 februari 2023 in het Evoluon in Eindhoven het boek Omdenkers en doorzetters gepresenteerd. Dat gaat over de boeren en tuinders die de transitie van land- en tuinbouw vorm en inhoud geven.

Brabant Magazine

Dit artikel komt uit Brabant Magazine nummer 50. In dat jubileumnummer zijn gratis kaarten te winnen voor 'Efteling - de tentoonstelling' in het Noordbrabants Museum. Verder o.a. de nieuwe rubriek 'Twee meningen' over woningbouw en alle info over de Provinciale Verkiezingen. Open Brabant Magazine.