In gesprek met Sietske Klooster

22-05-2020
0 reacties

In het project Agri meets Design, waarbij onder andere de provincie Noord-Brabant betrokken was, hebben we tussen 2013 tot 2021 de werelden van landbouw en design samengebracht. In deze periode was Agri meets Design een inspiratiebron voor boer, burger en bedrijfsleven om tot vernieuwende oplossingen te komen voor de agri- en foodsector.

Het project bracht boerenverstand en creatieve denkkracht samen. De verschillende werelden versterkten elkaar en kwamen samen tot verrassende inzichten.

Samenwerking

Agri meets Design werd in 2013 geïnitieerd door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, FoodUp Brabant (als onderdeel van de Provincie Noord-Brabant), ZLTO en Food Cabinet. 
 

“De match tussen boer en designer
bracht een verrassend frisse kijk
en hielp een brug te bouwen tussen
boer, burger en bedrijfsleven.”
 

Updates
 

Sietske Klooster is een bekende naam bij Agri meets Design, een initiatief van oa FoodUp Brabant. Al jaren is ze betrokken in verschillende rollen. Op dit moment is ze druk bezig om al haar opgedane ontwerpkennis te documenteren in een publicatie.

In 2020 gaan we regelmatig met haar in gesprek over de voortgang.

Sietske, hoe staat het met je publicatie?

“Nou eerlijk gezegd, vind ik het lastig om mijn hoofd erbij te houden zo in Coronatijd. Ik ben iemand die goed gedijt bij werken met mensen om daarnaast alleen te zijn om aan mijn publicatie te werken. Die publicatie is gericht op het brede publiek waarmee ik werk binnen agrifood en creatieve industrie. Ik vertel hierin over de praktijktheorie die ik heb ontwikkeld vanuit mijn meerjarig praktijkonderzoek met de MelkSalon.

In 2012 benaderde ik Prof. Caroline Hummels, met wie ik al jaren samenwerkte, met het idee om mijn systeemontwerpmethode door te ontwikkelen naar een aanpak voor systeemverandering in de agrifood. In mijn ontwerpwerk combineer ik mijn werk in de praktijk met samenwerking met ontwerpwetenschap. Ik ontwikkel daarmee ontwerpmethodes die helpen in de complexe praktijk van systeemverandering. In mijn ontwerpaanpak werk ik hands-on vanuit het hier en nu, stap voor stap naar een nieuw systeem in de toekomst.

Jij doet ontwerpend onderzoek. Wat is dat en hoe werkt dat?

“Door te ontwerpen en mensen deze ontwerpen te laten ervaren kom ik tot nieuwe inzichten. Deze inzichten gebruik ik dan weer om verder te gaan met ontwerpen. Zo werk ik stap voor stap, iteratief, aan een ontwerp in samenwerking met de mensen die dit systeem gaan realiseren en gebruiken. De MelkSalon is hier een uitgebreide uitwerking van. Ik ontwikkelde een serie van meer dan 50 MelkSalons: proeverijen waarin ik alle mogelijke betrokkenen liet proeven van verschillen in melksamenstelling, die ontstaan door variaties in boerderijmanagement. Daarbij vertelde ik over mijn ideeën om een nieuwe keten en coöperatie te ontwikkelen, waarin deze variaties tot waarde worden gemaakt voor boer en consument. Met de deelnemers en hun verschillende visies, wisselde ik uit over hun ideeën bij mijn visie, en zo ontwikkelde gaandeweg een systeemontwerp dat werd gerealiseerd. In 7-mijlslaarzen waren dit de belangrijkste ontwikkelingen.”

“Bij mijn samenwerking met boerderij Zonnehoeve ontdekte ik hoe verfijnd melk eigenlijk is. Er zit verschil in samenstelling door o.a. boerderijmanagement. Vanuit mijn TU achtergrond wist ik dat daar iets mee gedaan kan worden, met nieuwe technologie. Daar moest ik iets mee. En dat dat deed ik door mensen mee te laten proeven in MelkSalons. De MelkSalons die ik ontwierp ontwikkelden over de tijd heen, op basis van de uitwisselingen in de voorgaande MelkSalons. Ik bouwde hierdoor, van MelkSalon naar MelkSalon een netwerk en kennis op. Dit groeide van 2012 tot 2015, waarin ik de grootste MelkSalon produceerde in samenwerking met Helen Kranstauber: De pop-up MelkSalon in Amsterdam. Hier bracht ik de verschillende puzzelstukjes bij elkaar: op basis van alle uitwisselingen en ideeën met mijn netwerk ontwierp ik een concept voor een nieuwe techniek, keten en coöperatie. Daarin is het werken met de technologie van de melkrobot de kern. Je kunt de samenstelling van melk  van verschillende koeien meten en scheiden en zo verschillende zuivelproducten maken die spelen met die variaties.”

“Op basis van dit concept ontstond een samenwerking met Dobbelhoeve, Lely en VMEnigeering, die al bezig was met een minizuivelfabriek achter de robot. In samenwerking, ook weer via MelkSalon-proeverijen, ontwikkelde de innovatie de Orbiter zich, met “mijnMelk’ als eerste productserie van gescheiden melkstromen op basis van koefamilies. Je proeft het verhaal van de koeien daarin. Maar er zijn nog veel meer verschillende series mogelijk, waardoor boeren hun eigen management van boerderij en koeien tot waarde kunnen maken naar de consument.”

Wat wil je delen met jouw ontwerp onderzoek?

“Het allerbelangrijkste is de lange termijn. Ik werp op transitievraagstukken en die processen duren nu eenmaal lang. In 7 jaar tijd heb ik de MelkSalon ontwikkeld om een sector te activeren en ook echt tot resultaat te komen. Ik heb me gericht op wat er allemaal bij komt kijken om dat voor elkaar te krijgen. Ik wil andere ontwerpers stimuleren om ook met transitievraagstukken aan de slag te gaan en hun activiteiten in een lang termijn perspectief te kunnen plaatsen. De MelkSalon was een proces van korte melksalon-activiteiten met op de achtergrond een lange ontwikkellijn door die activiteiten heen. De MelkSalons an sich werden steeds door verschillende partijen gefinancierd. In de strategische lange lijn heb ik tijdens de MelkSalon zelf geïnvesteerd, omdat ik nog moest laten zien waar dat toe leidt. Bedrijfstechnisch is het nu van belang dat de lange lijn nu ook gefinancierd gaat worden. Ik stel hierbij steeds de vraag hoe risico’s gedeeld en verdeeld kunnen worden. Transitie is onzeker en vol risico’s. Stap voor stap ontstaat inzicht voor de goede richting, dus risicospreiding is essentieel. Zou de overheid de lange lijn mee willen borgen bij een ontwerpend veranderingsproces?”

Hoe ga je nu verder dan?

“Ik werk aan een publicatie van mijn ervaringen en de mechanismen die ik daarin heb ontdekt. Ik richt me daarin op het breder publiek waarmee ik gewerkt heb: professionals uit de creatieve industrie en de ontwerpwetenschap aan de ene kant, en de verschillende spelers die betrokken zijn in agrifood systeemverandering (van boer tot burger, beleidsmaker tot bedrijfsleven) aan de andere kant. Vandaar dat ik op dit moment werk aan een combinatie van communicatiemiddelen. Een documentaire die het proces van de MelkSalon laat zien en een animatie van de transformatie-theorie die ik vanuit deze praktijk heb ontwikkeld. Een handboek en een wetenschappelijk artikel over de aanpak. Ik streef ernaar om aan het eind van dit jaar om de resultaten te delen.”

De volgende keer gaan we in gesprek met Sietske over haar betrokkenheid bij Agri meets Design.

Bron artikel: Agri Meets Design
Fotocredits: Nichon Glerum

Afbeeldingen

X (voorheen Twitter)

0  reacties

Cookie-instellingen