Bij de tweede editie van de FoodUp! Academie, met vijf bijeenkomsten in de periode september-november, doken twintig deelnemers samen diep de voedselketen in. Ze kregen zo de mogelijkheid om te onderzoeken hoe hun eigen rol in verduurzaming van het landbouwsysteem vorm te geven en hun netwerk uit te breiden.

Waarom deed je mee?

Doekele: ‘Ik werk bij Geodan, een geo-ICT-bedrijf. Eén van mijn directieleden is als lector Location Intelligence bij de HAS bezig met het voedselvraagstuk. Dat intrigeerde me wel; als zoon van een melkveehouder heb ik een natuurlijke affiniteit met de agrofoodsector. Locatie-intelligentie kun je inzetten in veel verschillende vraagstukken, zoals het optimaliseren van routes: de snelste, de kortste, en het beste vervoermiddel. Zo helpen we bijvoorbeeld Post NL met het logistieke vraagstuk rondom efficiënte post- en pakketbezorging. Maar de inzet van locatie intelligentie is ook interessant voor het realiseren van korte ketens. Daarom wilde ik er meer van weten, of ik er iets mee kon in mijn dagelijkse werk.’

Fietskoerier. Foto: FaceMePLS (Flickr, CC BY 2.0)

Marieke: ‘Aandacht hebben voor natuur en waar je eten vandaan komt heb ik van huis uit al meegekregen. Mijn moeder komt van een melkveebedrijf, zelf heb ik internationaal veehouderij management gestudeerd en in Nederland en Italië gewerkt bij toeleveranciers in de varkenshouderij op het gebied van voer en genetica. Inmiddels werk ik alweer een aantal jaar bij een bank, als financieringsspecialist. Hoe leuk mijn werk ook is, ik merk dat mijn hart bij de agrarische sector ligt; ik begrijp de sector. Toen ik de oproep zag, dacht ik: gaaf, ik geef me op.’

‘Ik wil graag bijdragen aan de voedseltransitie in Brabant. De vele veehouderijen produceren heel efficiënt, maar trekken wel een grote wissel op mens, dier en omgeving. Maar hoe kun je boeren helpen om uit de groef te komen van groei en lagere kostprijzen? Er blijft vraag naar hun producten op de wereldmarkt. In de financiële sector wordt alleen gekeken naar winst in euro’s. Maar er is zoveel meer. Ook daar ging de FoodUp! Academie over.’

Hoe heb je de cursusdagen ervaren?

Doekele: ‘Ik vond het ze allemaal superinteressant en inspirerend. Ik had nog wel vijf dagen bedrijven willen bezoeken en sprekers willen horen. Dat er wat moet veranderen binnen de agrofoodsector wist ik in mijn achterhoofd wel, maar dat is me nu echt veel duidelijker geworden.’

‘Om te beginnen is bewustwording belangrijk. Ook probeer ik mijn eigen leven aan te passen, bijvoorbeeld door minder vlees en andere dierlijke eiwitten te eten, en over de noodzakelijk voedseltransitie te praten met mijn omgeving. Dit resulteert nu al in een olievlekwerking. Zo heeft mijn vrouw haar collega’s er al enthousiast over verteld.’

Foto: Franklin Heijnen (Flickr, CC BY-SA 2.0)

‘Er waren wel dagen dat ik naar huis ging en dacht: komt het ooit nog goed, gaan we dit als Nederland nog rechttrekken? Maar we zullen er toch mee aan de slag moeten. Dat ik toch begeesterd bleef, kwam door de inspirerende sprekers; mensen die ergens voor staan, en de voedseltransitie echt in beweging zetten.’

Marieke: ‘Mensen in mijn omgeving zeiden wel eens: heb je het nu alweer over de FoodUp! Academie! Zeker de vierde dag vond ik fantastisch. Daar waren veel mensen die een belangrijke rol spelen in het transitieproces. Wist je trouwens hoe weinig dierlijk eiwit je maar nodig hebt op een dag? Niet meer dan er in vier glazen melk zit (20 gram eiwit; vlees bevat 20 à 30 gram eiwit per 100 gram, red.). Dat triggert me om thuis te minderen, al is het lastig met een stel carnivoren in huis. Het biedt ook hoop. Als we allemaal minder dierlijk eiwit eten, heeft dat wereldwijd invloed: we kunnen dan veel meer mensen voeden.’

‘Waar ik moeite mee had was het standpunt van de retailketen. Bij overschotten kunnen boeren geen vuist maken in de huidige wereldmarkt. Zijn producten goedkoper in Oost-Europa, dan kopen supermarkten daar in. De meeste houden zich niet bezig met een eerlijke verdeling van de marges binnen de keten. Verdiensten zouden eerlijker moeten worden verdeeld. En misschien moeten we voor een betere wereld ook meer aan ons voedsel gaan uitgeven.’

Met welke belangrijke inzichten ga je nu verder?

Doekele: ‘Tijdens een van de dagen ging het ook over blockchain binnen de agrofoodsector. Dat heeft natuurlijk een hele duidelijke IT-component en wordt in de praktijk al toegepast. In mijn eindejaargesprek deze maand, heb ik aangegeven dat ik graag volgend jaar wat ruimte wil om mij daar verder in te verdiepen.’

‘Wat locatie-intelligentie kan betekenen binnen de agrofood blockchains? Bedenk dat 85 procent van de data die in blockchains wordt opgeslagen een locatiecomponent bevat. Daar kunnen wij hele mooie dingen mee doen. Bijvoorbeeld de CO2-footprint van producten uitrekenen zodat consumenten dit mee kunnen nemen in hun aankoopbeslissing. Of de reis die een product heeft gemaakt in een kaart tonen. Mijn conclusie van de FoodUp! Academie was in ieder geval dat we onze kennis en ervaring als bedrijf goed in kunnen zetten voor de voedseltransitie.’

Marieke: ‘Er zijn zoveel mooie initiatieven die de situatie voor iedereen kunnen verbeteren; er speelt zoveel meer dan ik dacht. Ik geloof ook echt in de kracht van disruptie: in kleine partijen die veranderingen in gang kunnen zetten.’

‘Het was ook een geweldig leuke groep mensen bij elkaar. Heel verschillend, maar daardoor konden we ook mooie discussies hebben en veel van elkaar leren. Zoals iemand met ervaring in de retail de processen daar inzichtelijk maakte. De FoodUp! Academie was voor mij een waardevolle stap op het pad om te kijken wat ik kan betekenen voor de voedseltransitie. Het biedt een waanzinnig netwerk met veel enthousiaste en gedreven mensen.’