Bij biologisch denk je al gauw aan kleinschalig. Alpeko laat zien dat het ook prima groter kan. Joost en Jacqueline van Alphen's team werkt hard aan klimaatneutraliteit én een eerlijk biologisch product met respect voor mens, dier en omgeving. Daarmee winnen ze de Agrofoodpluim in juni.

In een warme week in mei zijn er buiten maar weinig van de 400 zeugen en 1800 vleesvarkens te zien: ze kiezen zelf het meest aangename schaduwplekje. Sommigen onder de bomen, maar de meesten in de ruime stal. De varkens lopen vrij rond en vertonen natuurlijk gedrag, zeugen verblijven in groepen, biggen blijven langer bij de moeders en behouden hun tandjes en krulstaart. Daarnaast stelt van Alphen zelf het voedsel voor de varkens samen en bestaat dit voor 65% uit reststromen uit de biologische voedingsmiddelenindustrie. Denk aan maismeel uit de cornflakesfabriek, tarwegries of tarwezetmeel.

Van Alphen: “Niet veel boeren produceren zelf voer. Ik heb nagedacht over hoe ik klimaatneutraal kan produceren en wat de impact van mijn bedrijf daarin is. Voer bleek de grootste factor: onze biologische grondstoffen leggen veel minder druk op het milieu dan de reguliere geïmporteerde soja die veel gebruikt wordt.”

Een klimaatneutrale keten begint bij jouw bedrijf

Alpeko is pionier op het gebied van duurzaam werken. Alle grondstoffen worden biologisch ingekocht en verder heeft Alphen de ambitie om volledig klimaatneutraal te worden. Met 900 zonnepanelen wordt het héle bedrijf en woonhuis voorzien van stroom. De mest wordt op het eigen land of op andere biologische gronden hergebruikt, en de verwarming draait op hout in plaats van gas. Wat nog mist, is kunnen het opslaan van stroom. Van Alphen gelooft sterk in biologisch, volgens hem de ‘kampioen meerkamp’: “Er zijn veel concepten die op één onderdeel in de keten beter scoren dan biologisch. Maar met biologisch maak je de hele voedselproductieketen van begin tot eind gesloten en circulair.”

Klik op de foto om het filmpje over Alpeko te bekijken. 

Van Alphen is bestuurslid bij de Vereniging Biologische Varkenshouders, maar zit ook in de leveranciersvereniging van afnemer De Groene Weg. Binnen die samenwerkingsverbanden worden (prijs)afspraken gemaakt met de hele keten: van voerproducent tot retailer. Daardoor verdient iedereen in de keten een goede boterham. Van Alphen: “Als de vraag naar producten snel groeit, duurt het soms jaren om het aanbod op hetzelfde niveau te krijgen.” Samen zorgen ze dat de vraag van de consument tijdig en goed aansluit op het aanbod.

Vlees uit de automaat

Ook uniek: Alpeko verkoopt zelf 37 (diepgevroren) vleesproducten van eigen varkens vanuit een verkoopautomaat op het erf, en hun webshop binnen een straal van 10-20 km. “Er was veel vraag naar, maar we wilden dit op een goede en moderne manier doen. Toen is het idee ontstaan om deze verkoopmachine te ontwikkelen.” Het verkooppunt kent een vaste, enthousiaste klantenkring en staat er bijna 3 jaar.

Alpeko zet zich in om het verschil tussen biologisch en regulier duidelijk te maken, met respect voor collega’s die wél traditioneel boeren. “Alles biologisch is een utopie, maar ik ben er wel van overtuigd dat de biologische markt een bijdrage kan leveren. Op dit moment is 3% van het geconsumeerde vlees in Nederland biologisch. Er is een groot gat tussen biologisch en regulier. Ik wil continu laten zien dat bio écht meer is dan een klein keurmerk op de verpakking.” Alpeko laat dan ook zien wat ze doen en in huis hebben. Transparant zijn en de consument laten zien wat ze doen hoort erbij, vinden de ondernemers. Bij de Albert Heijn Buitendag 2018 waren ruim 2000 geïnteresseerden, ook al leent het bedrijf zich niet voor hordes bezoekers.

Gedeputeerde Anne-Marie Spierings beloont Alpeko met de Agrofoodpluim van juni 2018: “Ondernemers als Joost van Alphen vormen een inspiratiebron door hun passie voor het vak, en het lef om nieuwe werkwijzen te proberen. Hij laat zien dat je ook als individuele ondernemer impact kan maken, door collega’s in de hele keten op te zoeken en met hen samen te werken. Die samenwerking loont, en die inzet verdient het om in het zonnetje gezet te worden.”

Samen werken aan een gezonde sector

Blije beestjes, een mooie en gezonde omgeving, maar ook de lokale verkoop van verse en eerlijke biologische producten. Ooit nam van Alphen het reguliere bedrijf van zijn ouders in Haaren over, nu staat het bedrijf in Herpt er heel anders bij. Als ondernemer is het goed af en toe strategisch naar je bedrijf te kijken, zegt de ondernemer. “Is het verstandig om hetzelfde te blijven doen? Dat wil ik laten zien aan collega’s: samen kijken hoe het ook anders, en soms beter kan.”