‘Van precisielandbouw had ik al wel eens gehoord, maar strokenteelt zei me niks’, bekent Wouter Thoonen, student voedingsmiddelentechnologie. Hij boog zich met drie andere studenten tien weken over dit onderwerp van FoodUp! Brabant. ‘Maar dat maakte dit project voor mij ook aantrekkelijk. Ik wilde me verdiepen in de agrarische sector.’ Het verhaal van Frietje Precies vindt hij fantastisch. ‘Ik heb het frietje ook zelf geproefd. We hebben consumentenonderzoek op de Dutch Design Week gedaan waar het verkrijgbaar was.’

Frietje Precies is een bodem- en boervriendelijke frietje van aardappel, pastinaak en bataat, ontwikkeld door akkerbouwer Jacob van den Borne en de Landbouw Innovatie Campus FoodUp!Brabant, in samenwerking met Ultra Ultra. 

Wouters groep ontdekte daar ook dat ze niet de enige waren die strokenteelt nog niet kenden. ’Van de 100 mensen wisten 85 niet wat het was, en verwarde 15 het met kringlooplandbouw.  Maar als we het uitlegden, werd iedereen enthousiast.’

Soeppakket en kroket

De studenten ontwikkelden om te beginnen een aantal pakketten voor een duurzame maaltijdsoep. Wouter Thoonen: ‘Supermarkten verkopen steeds meer kant-en-klaar pakketten voor maaltijden, met groente die je nog zelf moet snijden. Dat zou ook met producten uit strokenteelt kunnen.’ Daarnaast bedachten ze een vegetarische kroket op basis van pastinaak voor de airfryer. Hij bevat verder onder meer ui, bataat en prei. Groepsgenoot Britt, student Food Innovation, dook hiervoor de keuken in. ‘We hebben de kroket bij onze presentatie geserveerd en hij werd zeker lekker gevonden’, vertelt medegroepslid Wouter van de Straat.

Pastinaak

Systeem overzien

De HAS laat met de minor derdejaars studenten in multidisciplinaire teams nadenken over hoe ons wereldwijde voedselsysteem in elkaar zit. ‘Iedere opleiding gaat maar over een deel van het systeem, hier ervaren ze de hele puzzel’, legt docent Marjo Baeten uit. ‘Daarnaast zijn hedendaagse issues zogenoemde wicked problems waar je mensen van verschillende expertises en achtergronden voor nodig hebt.’

Ze ziet tijdens de minor ook oogkleppen afgaan bij de studenten; ze komen buiten hun bubbel. Of zoals een studente haar dat na afloop mailde: de eerste twee jaar zit je steeds tussen gelijkgestemden, kun je alles zeggen want iedereen denkt en doet hetzelfde. Maar in de minor leerde ze dat er ook andere meningen zijn en je soms even je mond moet houden voor je wat zegt.

Bewust van milieuproblemen

Wouter van de Straat is zich door de minor bewuster geworden van het probleem van bodemvervuiling en stikstof. ‘Als je het principe van strokenteelt overal zou toepassen is dat goed voor iedereen. Ik denk dat dit wel de toekomst van de landbouw kan worden. De catch is alleen dat het nog iets duurder is.’

Het belangrijkste dat Wouter Thoonen leerde was wat voor problemen monocultuur met zich meebrengt en dat het dus ook anders kan, al zal de overstap niet voor iedere boer even makkelijk zijn. ‘Ik heb dus zowel meer zorgen als een mooie blik op de toekomst gekregen door dit vraagstuk.’

Strokenteelt op de velden van Jacob van den Borne

Prikkelend

Baeten werkt al jaren met FoodUp!  Brabant samen bij deze minor. ‘We helpen elkaar. We hebben ook vaak gebruik gemaakt van hun netwerk.’ Dit jaar begeleidde Marcel Webster vanuit FoodUp! een groep, die van Frietje Precies. Hij vond het mooi om te zien hoe er door deze studenten is nagedacht over andere consumentenproducten die gemaakt kunnen worden uit gewassen van strokenteelt. ‘De ideeën van deze groep kunnen boeren, ketenpartijen en consumenten inspireren om een stap te maken richting deze manier van productie, verwerking en consumptie. De studenten zijn daarnaast geprikkeld om te kijken wat zij zelf kunnen doen voor de voedseltransitie.’

Dialoog en vervolg

Naast een groep die aan de slag ging met ideeën voor doorontwikkeling van Frietje Precies waren er dit jaar nog zeven groepen. Zo werd er gewerkt aan circulaire landbouw op Mars (begeleid door de TU/e) en werd nagedacht over wat de wereldwijde verstedelijking door de trek naar de stad betekent voor jongeren. Maar ook ontstond een ‘varkenstrekker’ om een kleine groep varkens op verschillende plekken te kunnen laten scharrelen (in samenwerking met een kunstenaar en museum Boijmans Van Beuningen) en ontwikkelden studenten met bewoners van de wijk Valuwe in Cuijk gezonde recepten (begeleid door Dalila Sayd). ‘Het zijn stuk voor stuk onderwerpen die bij de minor passen. Het gaat ons namelijk ook om de dialoog die erbij ontstaat, het gesprek tussen studenten onderling, met begeleiders en met betrokkenen’, aldus Baeten. ‘Het mooie is verder dat de projecten vaak iets in beweging zetten. De studentenprojecten krijgen altijd op de een of andere manier een vervolg, er wordt op de uitkomsten doorgeborduurd.’