De provincie komt in een Routekaart Stalaanpassingen 2024 met een overzicht van acties om, waar mogelijk, drempels weg te nemen en veehouders te ondersteunen bij het tijdig aanpassen van hun verouderde stallen. Stalsystemen moeten op 1 januari 2024 voldoen aan de strengere emissie-eisen in de Omgevingsverordening. Voor enkele kleine diercategorieën zijn nog geen geschikte stalsystemen beschikbaar. Daarvoor past de provincie de eisen aan. Daarnaast onderzoekt de provincie de mogelijkheden voor begeleiding en ondersteuning van melkveehouders in kwetsbare gebieden die natuurinclusief willen worden.
Stikstofdoelen
De stalmaatregelen maken onderdeel uit van de Brabantse Ontwikkelaanpak Stikstof. Ze leveren een zeer belangrijke bijdrage aan het behalen van de richtinggevende doelen die het Rijk aan de provincie stelt. Elies Lemkes-Straver, gedeputeerde Landbouw en Voedsel “Er komt veel op de sector af, we realiseren ons goed dat dat ingrijpend is. Duidelijk is dat het halen van de stikstofdoelen urgenter is dan ooit. In de Routekaart hebben we geschetst hoe we samen (ondernemers, provincie, gemeenten, omgevingsdienst) de staleisen in 2024 kunnen halen, die daar substantieel aan kunnen bijdragen. Gelukkig hebben we jarenlang geïnvesteerd in innovatieve stallen en zijn we blij dat de rijksgelden vervroegd beschikbaar worden gesteld, zodat boeren hierin kunnen investeren. Ons pakket biedt de veehouderij duidelijkheid en ondersteuning bij het maken van keuzes gericht op toekomstperspectief: met het ondersteuningsnetwerk, communicatie, stimuleren natuurinclusief en biologisch, toegang tot rijkssubsidie en financiële prikkels voor tijdig aanvragen van de vergunning.”
Voordeel bij tijdig aanvragen vergunning
Om de benodigde stalaanpassing tijdig te kunnen doen, is het noodzakelijk dat veehouders – als eerste stap – tijdig een vergunning aanvragen. Omdat veel veehouders hun vergunning nog moeten aanvragen, kan dit leiden tot een piek in aanvragen in het voorjaar van 2023. Veehouders die tussen nu en 1 april 2023 een volledige vergunningaanvraag hebben ingediend, maar niet tijdig over een vergunning beschikken, krijgen een realistische termijn om hun stalaanpassing te realiseren. Ook gelden voor hen de staleisen die van kracht zijn op het moment van aanvragen van de vergunning, in plaats van de eisen die, zoals de Omgevingswet stelt, van kracht zijn op het moment dat de vergunning wordt verleend. Financiële prikkels moeten erbij helpen dat veehouders snel hun vergunning aanvragen.
Rijksgelden voor stalinnovatie vervroegd beschikbaar
Veel veehouders moeten de komende periode een beslissing nemen over de toekomst van hun bedrijf. Zo’n beslissing kan financieel ingrijpend zijn. Ondersteuningsnetwerken en regelingen om innovatie en duurzame landbouw te bevorderen helpen veehouders een bij hun bedrijf passende keuze te laten maken. Elies Lemkes-Straver: “We hebben een dringend beroep op het Rijk gedaan om op korte termijn concrete instrumenten en financiële middelen ter beschikking te stellen. We zijn dan ook blij dat ons verzoek is ingewilligd door LNV en er vervroegd 45 miljoen beschikbaar komt, waardoor de Brabantse boeren op tijd toegang krijgen tot subsidie voor hun stalaanpassingen.”
Natuurinclusief
De provincie heeft al een uitzondering voor verplichte stalaanpassing opgenomen voor natuurinclusieve en biologische bedrijven, omdat zij vaak al een duurzame bedrijfsvoering hebben. Zij dragen bovendien bij aan het behalen van doelen voor bodem- en waterkwaliteit. Voor boeren rond Natura2000 en in de beekdalen, die overwegen of zij deze overstap willen maken, maar in een tijdsklem komen vanwege de locatie van hun bedrijf, onderzoekt de provincie de mogelijkheden voor begeleiding en ondersteuning van melkveehouders. Hierover moet eind 2022 duidelijkheid zijn. Daarnaast stelt de provincie extra geld beschikbaar voor de Biodiversiteitsmonitor. Via de Biodiversiteitsmonitor kunnen veehouders aantonen dat ze natuurinclusief zijn. Daar kunnen door deze extra provinciale investering meer veehouders Brabantbreed gebruik van maken. Ook zal in de loop van 2022 de subsidieregeling Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer worden opengesteld. Een subsidie die boeren kunnen krijgen als ze hun landbouwgrond zo beheren dat dit de omgeving van dieren en planten beschermt en verbetert. Het gaat hierbij om €37 miljoen voor verschillende agrarische leefgebieden en landschappen.
Beschikbare stalsystemen
Er is onderzoek gedaan door onafhankelijke deskundigen naar beschikbare stalsystemen voor de verschillende diersoorten. Voor enkele diercategorieën is nog geen brongericht stalsysteem beschikbaar waarmee aan alle gestelde eisen voor 2024 kan worden voldaan. Voor enkele kleine diercategorieën is nu besloten de ammoniakreductie-eisen aan te passen. Dit geldt voor vlees- en fokstieren die op stro worden gehouden, bepaalde scharrelkippen, konijnen en vleeskalkoenen. Hagar Roijackers, Gedeputeerde Water, Natuur en Gebiedsgerichte Aanpak: “De bodems van veel van onze Brabantse natuurgebieden zijn sterk verzuurd door stikstof. Dat moeten we aanpakken. Een aantal kleinere veehouderijsectoren geven we nu wat meer ruimte om te komen tot haalbare stalaanpassingen die de stikstofuitstoot verder naar beneden brengen. Daarbij houden we als College uiteraard het grotere plaatje - voor ogen: het versterken van de natuur, het tegengaan van verdroging en transitie van de landbouw. Dit doen we onder meer via de gebiedsgerichte aanpak.”
Meer informatie: www.brabant.nl/stallen2024
Bijeenkomsten
De provincie organiseert begin september twee online informatiebijeenkomsten over de route naar duurzame stalsystemen in 2024.
Tijdens de bijeenkomst informeert de provincie agrarische adviseurs, medewerkers van gemeenten en omgevingsdiensten en andere betrokkenen over de praktische consequenties van de Routekaart 2024 en de aangekondigde aanpassing van de stalemissie-eisen voor enkele kleine diercategorieën
We lichten toe hoe veehouderijen zich kunnen voorbereiden op 1 januari 2024 en wat dat betekent voor de vergunningsprocedure. Er is ruim gelegenheid voor het stellen van vragen.