“De terugweg van het theater naar de auto was het best wel stil. Iedereen was geraakt, merkten we. Het stuk stemde echt tot nadenken.” Zonder dat het heel erg zwaar op de hand is, benadrukt Josien Boll van ZLTO Altena-Biesbosch. “Het is een stuk met een lach en een traan.”
Koning van het Grasland. Foto’s: Daphne van de Velde.
Koning van het Grasland is een productie van Toneelgroep Jan Vos en Pier21 en speelde aanvankelijk alleen in Noord-Nederland. Een stuk over een eenzame boer die zich staande probeert te houden op de wereldmarkt. Die zorgen heeft vanwege MKZ en ook een persoonlijk drama moet verwerken. Op de achtergrond de grutto de zich vergeefs aan probeert te passen, als symbool voor de gecompliceerde relatie tussen mens en natuur.
Boerenbedrijf gaat ook om mensen
Wat betekent het als de AID onaangekondigd op de stoep staat? De overheid weer nieuwe regels optuigt? Boeren krijgen heel wat voor hun kiezen, en dat doet wat met ze. Maar burgers weten dat niet altijd. “Dit stuk laat zien dat het niet alleen om een bedrijf gaat maar ook om mensen. En boeren zijn een unieke groep ondernemers, omdat het bedrijf overgaat van generatie op generatie. Al die facetten komen langs, de zakelijke kant maar ook de emoties.”
Praten over emoties
In dat opzicht is het ook een boodschap aan boeren, vindt Josien: praat erover. “Als boeren zitten we allemaal erg op ons eigen erf. Het is makkelijk om als sector dan nog verder in je eigen schulp te kruipen. Dit stuk houdt een spiegel voor: je hebt een eigen verantwoordelijkheid om het verhaal te vertellen.”
Dat geldt ook voor boeren onder elkaar, concludeert Minette Straver (Agrarische Natuurvereniging Altena-Biesbosch): “De problemen, daar hebben boeren het niet over. Het melkquotum, de fosfaatrechten: daar gaat weer een stukje pensioen, denken ze. Maar probeer eens onder woorden te brengen hoe het voelt. Vaak is het bedrijf in de familie. Dat is mooi, maar daardoor kun je niet altijd alles zeggen. Zwijgen is dan op korte termijn het beste. Maar dit stuk laat zien wat onverwerkte emotie met mensen doet.”
Niet goed of fout
Lovend zijn beide dames over de manier waarop het stuk thema’s in beeld brengt zonder te zeggen of het goed of fout is. Minette: “Heel mooi. Je krijgt vragen mee. Bijvoorbeeld: van wie is de natuur? Het doet iets met je gedachten, maar geeft geen waardeoordeel. Heel knap. En het is een positief stuk: respectvol naar alle mensen toe.”
Kom kijken in Brabant
Steeds meer agrariërs in Noord-Brabant voelen de urgentie om na te denken over een duurzamere productie met meer oog voor de omgeving. Dit toneelstuk draagt bij aan het inzicht in de complexe wereld waarin de boer zich beweegt en wat dit betekent voor hem- en haarzelf als mens en als ondernemer. Reden voor FoodUp! om dit stuk met Minette en Josien naar Brabant te halen.
Koning van het Grasland: theater op locatie. Foto’s: Daphne van de Velde.
Koning van het Grasland speelt van 29 mei tot en met 2 juni 2018 op het erf bij de familie Straver in Babyloniënbroek – vlakbij een succesvol weidevogelgebied.