Sint-Oedenrode was jarenlang de gemeente met het hoogste koemestoverschot per hectare in heel Nederland. En het melkveebedrijf van Frank van Genugten ligt boven op een hogedrukgasleiding. De combinatie van die twee omstandigheden zette hem aan het denken: ‘Groen gas uit koemest, dat leek me wel wat,’ zegt Van Genugten nuchter. ‘Eén plus één is twee.’
Biogas uit koemest
Hoe haal je uit koemest biogas? Allereerst verzamelt Van Genugten elke dag de koemest van achttien melkveehouders in Sint-Oedenrode. Dagvers, zodat al het biogas er nog in zit. Hij vangt dat gas op in een vergister. Daarna gaat het naar een gasopwerking, die zorgt dat het methaan en de CO2 van elkaar gescheiden worden en dat comprimeert naar 89 procent methaan – zoveel methaan bevat ons aardgas. Daarna wordt het op het gasnet gepompt. In de winter gaat het om 3200 kuub per dag in Sint Oedenrode, Nijnsel, Olland en Boskant. In de zomer kan Groenewoud zelfs alle huishoudens daar voorzien van het groene gas.
Zeer veel belangstelling
De aanpak van Frank van Genugten is baanbrekend en kan op zeer veel belangstelling rekenen. Minister van Landbouw Adema liet zich op het bedrijf informeren. Datzelfde deed Diederik Samsom, bij de EU verantwoordelijk voor de productie van groen gas. Vanuit alle Nederlandse provincies kwamen nieuwsgierige Statenleden kijken. En ook mensen uit Duitsland, Japan, China en Amerika wilden weten hoe Van Genugten zijn groene gas produceert. In Amerika zijn de eerste monogistvermesters inmiddels gemaakt naar voorbeeld van de pionier in Sint-Oedenrode.
Bodemverbeteraar en kunstmestvervanger
En het blijft niet bij groen gas. Want Frank van Genugten haalt ook nog van alles uit de gasloze koemest. De dikke fractie wordt een fosfaatrijke bodemverbeteraar met veel organische stof die naar akkerbouwers in binnen- en buitenland gaat, en als korrel naar consumenten voor de tuin. De dunne fractie (die barst van stikstof en kalium) gaat als kunstmestvervanger terug naar de achttien melkveehouders. Zo heeft Van Genugten op zeer ingenieuze wijze zijn melkveehoudersbedrijf omgeturnd tot producent van biogas, bodemverbeteraars en kunstmestvervangers. En draagt daarmee bij aan een volledig circulaire kringlandbouw dat goed is voor ons klimaat, milieu, biodiversiteit en een gezonde leefomgeving.
Mest als isolatie
Sinds kort verwerkt Frank van Genugten de gasvrije, gedroogde en geurloze koemest ook in houtpanelen voor isolatiemateriaal waar prefab bouwers blij van worden. De bouwbranche zit namelijk dringend verlegen om manieren om de CO2-uitstoot van een gemiddeld woonhuis in Nederland terug te brengen met 55 procent in 2030. Isolatiemateriaal van koemest houdt de CO2 juist vast. Het enige wat Van Genugten moet toevoegen, is een ‘slimmigheidje’ zodat de koemest goed plakt. Welk slimmigheidje? ‘De lijm is het geheim,’ zegt Van Genugten met een glimlach. ‘Maar ook dat is een natuurlijk product dat we zelf telen.’ Duurzamer dan dit krijg je het niet. ‘Vroeger had je de mestverwerkers,’ zegt Van Genugten. ‘Ik noem mezelf “emissieverwerker”, want ik verwerk de emissies CO2, methaan en stikstof.’
De provincie Noord-Brabant is zeer onder de indruk van Van Genugtens aanpak die bijdraagt aan de doelstellingen voor een duurzame landbouw- en voedselsector en beloont hem met de Agrifoodpluim. Gedeputeerd Elies Lemkes-Straver: “Frank noemt zich een emissieverwerker, maar ik zou zeggen emissieveredelaar. Wat er bij GroeneWoudGAS gemaakt wordt van koeienmest, gaat veel verder dan alleen biogas. En dat is al een prachtig duurzaam product dat zeer nodig is, zeker met de komende klimaatmaatregelen. Hiermee zorgt hij ervoor dat er minder emissies worden uitgestoten, omdat dit met dagverse mest geen kans krijgt. En de overige emissies ‘vangt’ hij in biobased materialen.”